معرفی انواع بتن و کاربردهای آن را بهتر بشناسید
بتن از ترکیب سنگدانههای ریز و درشت یا همان شن و ماسه با یک خمیر سیمانی به دست می‌آید و انواع بتن و کاربردهای آن فراوانی زیادی دارند. به عبارت بهتر افزودن مواد مختلف به این ترکیب باعث ایجاد نوع جدیدی از بتن خواهد شد. فرایند شیمیایی که بین سیمان و آب اتفاق می‌افتد، به آن فرمی سخت و سنگی می‌بخشد و در صنایع عمرانی نیز تحت عنوان یک سنگ مصنوعی به‌کار می‌رود.
یکی دیگر از مصالح پرکاربرد ساختمانی شاتکریت است که در ترکیب با بتن می‌تواند ویژگی‌های جالب توجهی را باتوجه به انواع بتن و کاربردهای آن وجود آورد. بتن به‌عنوان دومین ماده پرکاربرد در زمین، پس از آب شناخته شده است. این ماده معمولا از ترکیب آب، سنگدانه و سیمان ساخته می‌شود؛ اما پیشرفت تکنولوژی و گسترش کاربردهای بتن باعث شده است که هرروزه با افزودن ترکیبات جدید به این ماده، خواص آن متفاوت شده و انواع جدیدی از آن به وجود آیند.
انواع بتن و کاربردهای آن چیست؟
اکثر مردم بتن را به عنوان یکی از مصالح ساختمانی می‌شناسند که استحکام و دوام بالایی دارد. بتن با سیمان اشتباه گرفته نمی‌شود، اگرچه برابر کردن انواع بتن و کاربردهای آن با سیمان یک تصور غلط است؛ به عبارت ساده، بتن یک ماده کامپوزیت است که از سه قسمت اصلی ساخته شده است: آب، سیمان پرتلند و سنگدانه‌ها. برای تشکیل بتن، سیمان به شکل پودر با آب مخلوط می‌شود و یک خمیر چسبنده را ایجاد می‌کند که با مصالح ترکیب می‌شود و همه آن را به هم می چسباند و درنتیجه مخلوط بتونی ایجاد می‌گردد. با این حال، به همین سادگی به نظر نمی‌رسد، اما این فرآیند برخی از الزامات خاص را نیز باید در نظر داشته باشد.
1- آب
آب حدود ۲۰ درصد از مخلوط بتون را تشکیل می‌دهد و یک جز ضروری برای ایجاد خمیر هست. مقدار آب می‌تواند به تعیین مقاومت بتن در انواع بتن و کاربردهای آن کمک کند. برای سخت شدن این مخلوط، آب و خمیر سیمان برای تشکیل بتن باید ابتدا از یک فرآیند هیدراسیون گذر کنند. با توجه به اینکه سیمان پورتلند یک سیمان هیدرولیکی است، دچار واکنشی می‌شود که در آن گره‌ها روی سطح هر ذره سیمان شکل می‌گیرند. گره‌ها بزرگ‌تر می‌شوند تا اینکه با گره‌هایی از ذرات دیگر سیمان ترکیب شوند و یا به شن و ماسه‌های اطراف بچسبند.
این واکنش شیمیایی، فقط با آب امکان پذیر است. بسته به انواع بتن و کاربردهای آن، نسبت آب به سیمان که وزن آب مخلوط را به وزن سیمان تقسیم می‌کند، بتن شما می‌تواند ازنظر مقاومت متفاوت باشد. پایین نگه داشتن نسبت آب به سیمان، باعث می‌شود بتن با توجه به انواع بتن و کاربردهای آن قوی‌تر شود.
اگرچه آب یک ماده ساده به نظر می‌رسد، اما باید قبل از استفاده آن در مخلوط، استانداردهای خاصی را رعایت کرد؛ به عنوان مثال، آب نباید طعم و بوی قابل توجهی داشته باشد و از کیفیت کافی برای نوشیدن برخوردار باشد. آب با ناخالصی، می‌تواند مواردی از قبیل زمان سخت شدن و مقاومت را به طورکلی در بتن تحت تأثیر قرار دهد. آب باکیفیت ضعیف، همچنین می‌تواند باعث لکه دار شدن، خوردگی و یا بی ثباتی حجم شود. در بعضی موارد، آب می‌تواند مواردی مانند سولفات یا قلیاها را شامل شود؛ اگر آزمایش نشان دهد که چگونه بر انواع بتن و کاربردهای آن تأثیر خواهد گذاشت. اگر مواد شیمیایی موجود در آب تأثیر چشم‌گیری روی بتن نداشته باشند، ممکن است استفاده از آن قابل قبول باشد.
۲- سیمان پرتلند
سیمان یکی دیگر از عناصر مهم در ایجاد خمیر مناسب برای ساخت بتن است. جوزف آسپین، یک کارگر از لیدز انگلستان، برای اولین بار در اوایل قرن نوزدهم، سیمان پرتلند را با پختن به آجر و سنگ آهک پودر شده در اجاق گاز خود ساخت. اگرچه اعتقاد بر این است که تا قبل از دهه ۱۸۷۰ که ایالات متحده فرآیند سیمان پرتلند را آموخت، بدون شک این سیمان در دوره‌های اخیر بر صنعت ساخت و ساز آمریکا تأثیرگذار بوده است.
3- سنگدانه‌ها
سنگدانه‌ها که شامل سنگ، ماسه و شن می‌باشند، مواد دانه‌ای و غیر چسبنده‌ای هستند که برای تکمیل فرایند مورد نیاز برای تولید بتن بسیار مهم بوده و ۶۰ تا ۷۵ درصد مخلوط را تشکیل می‌دهند. اگرچه سنگدانه‌ها می‌توانند مثل شن یا سنگ خردشده، درشت و یا مانند ماسه، ریز باشند، انواع بتن و کاربردهای آن در نهایت، درشتی و یا ریز بودن سنگدانههای مورد استفاده را تعیین می‌کند.
هنگام تصمیم گیری در مورد نوع سنگدانه برای استفاده در بتن، به مواردی از قبیل: انواع بتن و کاربردهای آن شکل، بافت سطح، اندازه و مقاومت در برابر لغزش آن‌ها توجه کنید. در طی فرایند مخلوط شدن، سنگدانه‌ها برای چسبیدن به هم با خمیر ترکیب می‌شوند و مخلوطی را که به طور نهایی آماده می‌سازند که بتن نامیده می‌شود. سنگدانه‌ها، نباید حاوی ماده‌ای باشد که بتواند بر کیفیت بتن تأثیر منفی بگذارد. درنهایت، سنگدانه‌ها به تقویت عملکرد محصول نهایی بتن کمک می‌کنند.
اکنون که با اصول اولیه ساخت بتن آشنا شدید، نوبت به بررسی محبوب‌ترین کاربردهای بتن می‌رسد:
محبوب ترین انواع بتن و کاربردهای آن
1- بتن معمولی
بتن ساده یا بتن معمولی هیچ‌کدام از افزودنی‌های بتن را ندارد. مواد اصلی که انواع بتن و کاربردهای آن در بتن معمولی یا ساده را تشکیل می‌دهند، شامل سیمان، آب و سنگدانه هستند. همچنین بتن ساده تا 2500 کیلوگرم بر متر مکعب چگالی دارد. مقاومت فشاری این نوع بتن نیز 200 الی 500 کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع است.
از بتن ساده در روسازی‌ها و مکان‌هایی استفاده می‌شود که نیاز به مقاومت کششی کم‌تری وجود دارد. درنظر داشته باشید قبل از استفاده از هر بتنی باتوجه به انواع بتن و کاربردهای آن، ابتدا آب بندی بتن برای مقاوم‌سازی سازه‌ها انجام می‌شود تا بتن از هرگونه رطوبت یا خیس شدنی که باعث خرابی آن می‌شود، در امان بماند.
2- بتن مسلح یا آرمه بتن
بتن مسلح یا بتن آرمه مقاومت فشاری بیشتری نسبت به سایر بتن‌ها دارد. بتن آرمه یا بتن سیمانی یکی از انواع بتن است که برای تحمل نیروهای کششی تقویت شده است. بنا به انواع بتن و کاربردهای آن، ممکن است بتن به‌کار رفته در ساختمان‌سازی دچار مشکل شود یا مقاومت قبل را نداشته باشد. در این صورت باید برای مقاوم‌سازی سازه‌ها ترمیم بتن انجام شود تا بتن مقاومی برای ساخت‌وساز داشته باشیم.
3- بتن پیش تنیده
در بسیاری از پروژه‌های مهم و بزرگ از بتن پیش تنیده استفاده می‌شود. در تکنیک پیش‌تنیدگی، میلگردها قبل از اینکه در معرض بارهای واردشده بر بتن قرار بگیرند، تحت‌فشارند. این تنش کششی باعث افزایش مقاومت انواع بتن و کاربردهای آن، دربرابر نیروهای کششی می‌شود. این نوع بتن که معمولاً در محل انجام پروژه ساخته می‌شود در ساخت پل‌ها، سقف‌های دهانه بلند و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرد.
4- بتن پیش ساخته
بلوکه‌های سیمانی، راه‌پله‌های پیش‌ساخته، دیوار و تیرهای پیش‌ساخته نمونه‌هایی از بتن پیش ساخته هستند. عملیات ساخت و ریخته‌گری بتن پیش ساخته در کارخانه انجام و در محل پروژه مونتاژ می‌شود. استفاده از بتن پیش ساخته به افزایش سرعت ساخت‌وساز بسیار کمک می‌کند.
5- بتن سبک
در تولید این نوع بتن از سنگدانههای سبک استفاده می‌شود که این فاکتور به انواع بتن و کاربردهای آن بستگی دارد. از بتن‌های سبک برای ساخت پل دال‌بند، بلوک ساختمانی، ساخت عرشه پل دهانه بلند استفاده می‌کنند. اگر نمی‌دانید از کدام بتن برای ساختمان‌سازی استفاده کنید، حتماً از انواع بتن و کاربردهای آن اطلاعات جمع‌آوری کنید.
6- بتن با دانسیته با چگالی بالا
اگر چگالی بتن بین 3 تا 4 هزار کیلوگرم بر متر مکعب باشد، می‌توان آن را بتن سنگین دانست. در تولید بتن سنگین از سنگدانههای درشت مثل باریت‌ها بهره‌گیری شده و از آن در ساخت نیروگاه‌های اتمی استفاده می‌شود؛ چراکه سنگدانههای استفاده‌شده در آن مقاومت کل سازه در برابر پرتوها و تابش‌های موجود در داخل نیروگاه را به‌شدت افزایش می‌دهند.
7- بتن هوادهی شده با درصدی هوا
بتن هوادهی شده، بتن هوادار یا بتن هوازا در درون خودش همیشه درصدی هوا دارد. این درصد چیزی بین 3 الی 6 درصد است که وارد مخلوط بتن می‌شود. این حباب‌های هوا با استفاده از رزین، الکل و اسیدهای چرب وارد بتن می‌شوند. بتن هوادهی‌شده در ساخت سازه‌هایی استفاده می‌شود که تحت فشار، انقباض و انبساط هستند. ازجمله پروژه‌هایی که می‌توان با بتن هوادار انجام داد عبارت‌اند از: پل‌ها، فرودگاه‌ها و پیست‌های اتومبیل‌رانی.
8- بتن آماده مخلوط
بتن آماده یا بتن آماده مخلوط در کارگاه‌های مخلوط‌سازی، با توجه انواع بتن و کاربردهای آن ساخته می‌شود. با توجه به اینکه این بتن از قبل آماده و به وسیله میکسر به محل پروژه انتقال داده می‌شود، بهتر است فاصله محل کارگاه مخلوط‌سازی با محل پروژه کوتاه باشد.
سخن پایانی
انواع بتن و کاربردهای آن در ساخت سازه‌های زیرآبی، سازه‌های عظیم، ساختمان‌های مقاوم در برابر زلزله، ساختمان‌هایی با مصرف انرژی پایین نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای کاربردهای متفاوت، با توجه به انواع بتن و کاربردهای آن، خواص این ماده باید در محدوده بخصوصی قرار داشته باشد. با درک صحیح از ماهیت و ویژگی‌های بتن می‌توان از ویژگی‌های آن به خوبی استفاده کرد.
خرید آنلاین مصالح ساختمان از فروشگاه مصالح ساختمان IAG
برای استعلام قیمت بلوک سیمانی سبک و خرید بلوک سیمانی سبک و سایر دسته بندی محصولات مصالح ساختمان از لینک های مربوطه با یک کلیک اقدام نمایید.