شن و ماسه

شن و ماسه

صنعت ساختمان‌سازی، بدون وجود شن و ماسه هیچ معنایی ندارد و شما هر نوع ساخت و سازی را در نظر داشته باشید، این دو مصالح از اجزای اصلی آن می‌باشند. انتخاب نوع ماسه و شن به عنوان مصالح ساختمانی با توجه به نوع کاربری آن انجام می‌شود، چرا که این محصولات تنوع بسیاری دارند. از جمله کاربری‌های این مصالح ضروری می‌توان به ساخت راه‌ها، بتن و بلوک‌ سیمانی، خانه‌ها و … اشاره نمود. با توجه به اهمیت استفاده این مصالح در صنعت ساختمان‌سازی در ادامه این مطلب قصد داریم به بررسی کاربری انواع مختلف آن بپردازیم.

بررسی کاربری شن و ماسه در ساختمان‌سازی

یکی از مهم‌ترین کاربردهای ماسه و شن در ساخت انواع بتن می‌باشد که در واقع از ترکیب این دو ماده با هم و چیزهای دیگر، ساختار بتن تشکیل می‌گردد. علاوه بر این، به جز ساخت و ساز مصارف دیگری نیز دارد که شامل عایق سازی لوله با استفاده از شیشه و ماسه و شن می‌‌شود.

از دیگر کاربری‌های این مصالح ضروری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• اولین و مهم‌ترین کاربری ماسه و شن در ساخت بتن و مشتقات بتنی می‌باشد.

• در ساخت شیشه نیز از گونه منحصربه‌فردی از این مصالح استفاده می‌‌کنند.

• از ماسه و شن همچنین به عنوان قالب ریخته‌گری استفاده می‌کنند.

• از دانه بندی شن و ماسه در کف بنا برای پیشگیری از رطوبت استفاده می‌‌‌شود.

• از دیگر کاربری‌های این محصولات آجر چینی دیوار می‌باشد.

• در نصب موزائیک و کاشی نیز از این محصول استفاده می‌کنند.

• همچنین در پی سازی سازه‌هایی که بیشتر از دو طبقه هستند، از ماسه و شن استفاده می‌‌کنند.

شن و انواع آن

شن‌‌ها نوعی سنگدانه هستند که طی یک فرایند طبیعی از جدا و خرد شدن سنگ‌ طبیعی به وجود می‌آیند. شن‌ها اندازه‌ای بین ۶۰ تا ۶۲ میلی‌متر دارند که اگر دارای منشا آبرفتی یا رودخانه‌ای هم باشند، به حالت گرد یافت می‌شوند، اما اگر از معادن سنگ استخراج شوند و طی شکسته شدن سنگ‌های استخراجی تولید گردند، با گوشه‌های تیز در می‌آیند. شن مطابق با اندازه‌ی خاصی دانه‌بندی شده و امکان دارد به همراه ماسه در حالت مخلوط به فروش برسد. بهتر است شن و ماسه را از فروشگاه معتبری تهیه کنید تا از کیفیت آن اطمینان کامل داشته باشید.

بررسی انواع شن در صنعت ساختمان سازی

• شن طبیعی:

شن و ماسه طبیعی جزو انواع درشت این مصالح می باشند که از اعماق چاه‌ها به دست آمده و معمولاً در رنگ‌های قرمز و نارنجی در بازار وجود دارند. به طورکلی می‌شود بیان کرد که شکل ظاهری این شن دارای شکستی تیز و زاویه دار است و قابلیت استفاده در بتن ریزی دارد.

• شن‌های رودخانه‌ای:

شن و ماسه رودخانه‌ای همانطور که از نامش پیداست، از رودخانه به دست می‌آید و کیفیت بسیار بالاتری در مقایسه با ماسه و شن به دست آمده از گودال دارد. رنگ این مصالح معمولاً سفید تا خاکستری بوده و شکل ظاهری آن کاملاً گرد و بدون زاویه می‌باشد؛ با توجه به همین ویژگی‌ها از این نوع شن در گچ کاری ساختمان استفاده می‌شود.

• شن مصنوعی:

در خصوص این نوع شن می‌توان بیان کرد که ماسه و شن مصنوعی از خرد شدن سنگ های گرانیت یا بازالت در طی سه مرحله خرد کردن، ساخته می‌شود و جایگزین مناسبی برای شن و ماسه های رودخانه‌ای است. این نوع شن در کارخانه تولید ماسه و شن با استفاده از دستگاه‌های مختلف سنگ شکن و… تولید می‌گردد.

• شن مصنوعی شکسته:

این محصول از خرد شدن سنگ سخت تولید می‌شود و سنگ دانه‌های این نوع شن دارای گوشه‌های تیز می‌باشد و مصارف صنعتی بسیاری نیز دارد. همچنین قابل ذکر است که خود این شن شکسته هم به انواع شن‌های شکسته نخودی و بادامی تقسیم می‌گردد.

بررسی انواع شن براساس چگالی آن

• شن‌های سبکدانه: به خاکسترهای آتشفشانی شن سبکدانه می‌گویند که چگالی کمی دارد. پومیس، توف، شیل، دیاتومیت و رس از نمونه‌ شن‌های سبکدانه هستند.

• شن‌های معمولی: اگر به اطرافتان توجه نمایید، شن‌هایی را مشاهده می‌کنید که به عنوان شن معمولی شناخته می‌شوند و در ساخت بتن با وزن معمولی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

• شن سنگین دانه: شن‌های سنگین دانه برای ساخت بتن با وزن سنگین استفاده می‌شوند که سرپانتین، ایلمنیت، ژئوتیت، لیمونیت، مگنتیت از نمونه‌های آن می‌باشند.
در نظر داشته باشید که هر شن با توجه به کاربردی که دارد در مصارف مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد، بنابراین پیش از تهیه شن و ماسه بهتر است ابتدا نیاز خود را بسنجید و شن با کیفیت با توجه به کاربری موردنظرتان را تهیه نمایید.

انواع شن با توجه به شکل ظاهری

• خرده سنگ:

این نوع شن و ماسه دارای شن‌های بسیار زبری است، که شبیه خرده سنگ هستند.

• شن‌های گرد:

شن گردی که دارای سطح صافی است و به نام‌های شن نخودی و بادامی هم شناخته می‌شود.

• شن‌های سوزنی:

این نوع شن از جمله مصالحی می‌باشد که طولی سه برابر ضخامت خود دارد.

• شن‌های پولکی:

این محصول عرضی بیش از سه برابر طول خود دارد.بهتر است در خرید شن و ماسه به ظاهر آن هم توجه نمایید تا محصول مورد نظر را با توجه به نیاز خود تهیه نمایید.

ماسه و انواع آن

ماسه نسبت به شن دارای دانه‌های ریزتری است که در سواحل دریا و رودخانه به آسانی پیدا می‌شود. در کل زمانی که یک تخته سنگ در مقابل عوامل طبیعی مانند باد، باران و یخ زدگی قرار بگیرد، خرد و متلاشی خواهد شد و در صورتی که ذرات این سنگ‌ خرد شده از یک صدم میلی متر تا دو میلی متر باشد، به آن‌ ماسه می‌گویند. ماسه نیز مانند شن انواع گوناگونی دارد که بهتر است پیش از خرید آن‌ها را بشناسید تا با توجه به نوع کاربری مدنظرتان این محصول را تهیه کنید.

به طورکلی می‌شود انواع ماسه را در دو نوع ماسه طبیعی و ماسه مصنوعی دسته‌بندی کرد که ماسه طبیعی شامل انواع رودخانه‌ای و بادی می‌شود و نوع مصنوعی این محصول نیز در طی فرایندی تحت عمل ناخالصی‌گیری ساخته می‌شود که در ادامه به انواع ماسه با توجه به معیار‌های مختلف می‌پردازیم.

بررسی انواع ماسه بر اساس منبع و محل دسترسی به محصول

ماسه طبیعی:

به طورکلی می‌شود ماسه طبیعی را از طبیعت استخراج نمود و هیچ گونه فعالیت اضافه‌ای بر روی این محصول انجام نداد. در همین راستا می‌شود از انواع ماسه رودخانه‌ای و بادی به عنوان نمونه‌هایی از انواع طبیعی شن و ماسه نام برد.

• ماسه رودخانه‌ای:

در یک نگاه کلی می‌شود ماسه استخراج شده از رودخانه را نمونه‌ای از ماسه شسته شده به حساب آورد. جالب است که بدانید، این گونه ماسه به لحاظ شکل ظاهری بیشتر گرد است و معمولاً به رنگ سفید خاکستری می‌باشد و کیفیت بالایی هم دارد. قابل توجه است که انواع ماسه‌های رودخانه‌ای دارای سیلیکا هستند.

• ماسه‌های بادی:

ماسه بادی از نمونه‌های دیگر ماسه طبیعی است که در ساختارش خاک وجود دارد و به همین دلیل نیز خاصیت چسبندگی محصول بالا است. در حالت کلی از ماسه بادی در ملات آبی و ساروج استفاده می‌کنند.

ماسه‌ مصنوعی و روش ساخت آن

درروش تولید ماسه‌های مصنوعی، ابتدا معادن آن شناسایی می‌شوند و با انجام فرآیندهایی بر روی ماسه طبیعی، ناخالصی‌هایی مانند آهک حذف می‌شود. خاک هم ازجمله ناخالصی‌های نام برده در ماسه است، چرا که وجود خاک در دانه ماسه منجر به کاهش چسبندگی سیمان و ماسه خواهد شد که این امر از معایب وجود خاک در شن و ماسه می‌باشد. بنابراین استفاده از ماسه شسته شده گزینه‌ای مناسب می‌باشد و لازم به ذکر است که در اینجا کیفیت ماسه شسته شده به مقدار خاک درون آن مربوط است، به شکلی که هرچه ماسه بیشتر شسته شود، خاک آن کم تر خواهد شد. در همین راستا از ویژگی‌های قابل توجه این محصول می‌شود به مقاومت دمایی بالای آن اشاره نمود.

انواع ماسه با توجه به شکل ظاهری شن و ماسه

از دیگر مواردی که در دسته بندی ماسه قابل توجه است، شکل ظاهری این محصول می‌باشد. به طورکلی ماسه به لحاظ ظاهری به انواع ماسه گرد، شبه گرد، گوشه دار و مخلوط تقسیم می‌گردد.

• ماسه گرد:

همان طور که از نام این مورد پیداست، این گونه ماسه ظاهر گردی دارد و زمانی که آن را در زیر میکروسکوپ مشاهده نمایید، ظاهر کروی شکلش کامل مشخص می‌شود. در کل بسیاری از ماسه های مصنوعی در دسته این نوع محصول گرد قرار می‌گیرند و از دیگر ویژگی‌های آن می‌شود به کیفیت بالای سطحی این محصول اشاره نمود. همچنین با توجه به اینکه قابلیت عبور گاز به تخلخل ماسه بستگی دارد، می‌توان بیان کرد که این گونه ماسه قابلیت عبور گاز بیشتری دارد.

• ماسه گوشه دار:

این نوع ماسه از استحکام بالایی برخوردار می‌باشد و تخلخل آن در مقایسه با ماسه‌های گرد، کم تر است. ازاین رو عبور گاز از درون آن کم تر صورت می‌گیرد. گوشه دار بودن این نوع شن و ماسه‌ها باعث می‌شود که دانه‌ها به خوبی در کنار یکدیگر قرار بگیرند.

• ماسه شبه گرد:

به طورکلی می‌شود بیان کرد که این نوع ماسه ظاهر کاملا گردی ندارد و در برخی از بخش‌ها به صورت کروی و در برخی دیگر گوشه‌دار می‌باشد.

• ماسه مخلوط:

به طورکلی می‌شود، ماسه مخلوط را ازجمله ماسه‌های بی شکل معرفی کرد.

انواع ماسه با توجه به ترکیبات شیمیایی آن

ماسه‌ها همچنین بر اساس ترکیبات شیمیایی موجود در آن‌ها دارای انواع گوناگونی می‌باشند. به طورکلی ماسه بر اساس ترکیب شیمیایی آن به انواع سیلیسی، ماسه زیرکنیوم، ماسه الوینی، ماسه کرومیتی و ماسه شاموتی تقسیم می‌شود که در ادامه هر کدام را ذکر کرده و تعریف می‌کنیم. توجه نمایید که پیش از خرید ابتدا باید انواع ماسه را بشناسید تا با توجه به نیاز و نوع کاربری شن و ماسه آن را تهیه نمایید.

انواع ماسه و ترکیبات شیمیایی آن

• سیلیسی:

جالب است بدانید که ماسه سیلیسی از انواع شن و ماسه‌هایی است که معادن بسیاری دارد و از همین رو قیمتش مقرون ‌به صرفه است. توجه کنید که استفاده از ماسه سیلیسی در طراحی قالب مناسب نیست، چراکه تغییر دما منجر به ایجاد انبساط و انقباض در ابعاد این نوع ماسه می‌گردد و همین امر منجر به ایجاد شکستگی در قالب آن می‌‌شود. سیلیس نمونه‌ای از مواد چند ساختاری می‌باشد که در دماهای گوناگون ساختارهای متنوعی دارند. از این رو سرعت سرد شدن این نوع ماسه خواص متفاوتی در آن ایجاد می‌کند.

• ماسه الوینی:

ماسه الوینی در دسته انواع گوشه دار شن و ماسه قرار می‌گیرد و ازجمله ویژگی‌های آن می‌شود به به وزن کمش اشاره نمود. همچنین قابل توجه است که انبساط حرارتی ماسه الوینی در مقایسه با ماسه‌های سیلیسی کم تر است.

• ماسه زیرکنیوم:

این محصول خاصیت انبساط حرارتی دارد و در واقع از مقاومت دمایی بالایی برخوردار می‌باشد و از نظر شکل ظاهری نیز دانه‌های گرد و منظم دارد. همان طور که پیش از این اشاره شد ضریب انبساط حرارتی این مدل ماسه در مقایسه به ماسه سیلیسی کم تر است و همین ویژگی آن را به ماده‌ای کاربردی برای مواد قالب و کوره تبدیل کرده است.

• ماسه شاموتی:

از این نوع ماسه برای فولاد آلیاژی استفاده می‌کنند. همچنین قابل توجه است که ماسه شاموتی دیرگداز بوده و در ریخته گری و بدنه کوره نیز استفاده می‌شود.

• ماسه کرومیتی:

این نوع ماسه در دسته ماسه و شن گوشه‌دار قرار می‌گیرد و رنگ آن سیاه است. از ویژگی‌های این محصول نیز می‌شود به دیرگداز بودن آن اشاره نمود.

بررسی تفاوت‌های شن و ماسه

این مصالح، مواد بدون سیمان و مجزائی می‌باشند که از متلاشی شدن طبیعی سنگ‌ها در سطح زمین بدست می‌آیند. به عبارتی ماسه و شن از متلاشی شدن طبیعی سنگ‌ها به وجود می‌آیند و با وجود اینکه این مصالح در سطح زمین همیشه با یگدیگر پیدا می‌شوند اما در نوع و دانه بندی با هم متفاوتند. بطور جداگانه ماسه عبارت است از نوعی مواد زاویه داری که از ساییدگی و خرد شدن طبیعی سنگ‌ها حاصل می‌شود و دانه‌هایش تقریبا از الک شماره ۸/۳ اینچ و به طور کامل از الک شماره ۴ یا ۶/۴ میلیمتر عبور می‌کنند.

شن نیز ماده‌ای است که بطور طبیعی از ساییدگی و خرد شدن سنگ‌ها به وجود می‌آید و غالباً روی الک شماره ۴ یا ۶/۴ میلیمتر باقی مانده و تماماً از الک شماره ۲/۱( ۲) اینچ عبور می‌کند. همانطور که اشاره کردیک در کارگاه‌های تولید شن و ماسه دو نوع از این محصولات تولید می شود.

شن و ماسه طبیعی که به طور مستقیم از سرند کردن، شستشو و دانه بندی مخلوط شن و ماسه بر اساس نیاز مصرف کننده تهیه می‌گردد که دانه‌هایی طبیعی دارند. ماسه و شن شکسته هم نوع دوم می‌باشد که از خرد کردن قطعات بزرگ سنگ درون سنگ شکن بدست می‌آید.

کاربری انواع شن و ماسه در صنعت ساختما‌ن‌سازی

در اکثر سازه‌هایی که از دو طبقه بیشتر هستند، از انواع ماسه و شن برای پی‌سازی با بتن استفاده می‌کنند. علاوه بر این وقتی که می‌خواهند برای چیدن دیوار ملات سیمان درست کنند، از ماسه در ترکیبش کمک می‌گیرند. همچنین از این ملات ماسه برای نصب کاشی و موزائیک هم استفاده می‌کنند و از دیگر مصارف انواع شن و ماسه می‌‌شود به استفاده از آن‌ها در دانه‌بندی کف فضاهایی اشاره نمود که نباید رطوبت به سطح نفوذ نماید.
از شن‌ هم جهت حفاظت و نگهداری از لوله‌ها که در منطقه ما معمولا از کف بنا عبور می‌کنند، استفاده می‌ شود. همچنین روی لوله‌ها را با یک لایه ماسه که غیر آهکی است، می‌پوشانند تا از رسیدن مواد آهکی که در پوکه یا ملات وجود دارند، جلوگیری گردد. توجه نمایید که کاربری انواع مختلف ماسه و شن متفاوت است و بهتر است پیش از خرید اطلاعات کافی کسب کنید و محصول مورد نظر را با توجه به نیاز خودتان تهیه نمایید تا در پروژه به مشکل نخورید.

مزیت‌های به کارگیری از انواع شن و ماسه در ساختمان سازی

از مخلوط شن و ماسه در تولید انواع بتن که سخت‌ترین نوع مصالح ساختمانی می‌باشد و کاربردهای بسیاری نیز دارد، استفاده می‌‌کنند. همچنین از انواع این محصول برای تولید آسفالت و راه‌سازی بهره‌ می‌برند و با توجه به این که قیمت این محصول در مقایسه با مصالح ساختمانی دیگر بسیار مقرون به صرفه است، کاربری‌های بسیار زیادی در ساخت و ساز دارد.

شن و ماسه باید چه استانداردهایی را داشته باشد؟

یکی از مهم‌ترین موارد در تهیه شن و ماسه توجه به استاندارد‌های لازم در تولید و در نهایت تهیه این محصول می‌باشد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم.

• داشتن استاندارد ملی ایران

• داشتن استاندارد مربوط به آزمایش مواد ریزتر از ۷۵ میکرومتر

• برسی دانه‌های پهن و دراز ماسه و شن در سنگدانه‌های درشت

• آزمایشات مربوط به تعیین نمک کلریدی محلول در آب

• آزمایش تعیین میزان سولفات محلول در آب

• آزمایش و برسی ذرات سبک این مصالح

• آزمایش مقاومت شن و ماسه در مقابل سایش سنگدانه‌ها

• آزمایش مقاومت این مصالح در مقابل سولفاته شدن سنگدانه‌ها

• تعیین نوع دانه بندی ماسه و شن

• گرفتن ناخالصی‌ها آلی موجود در این مصالح

• برسی مقدار رطوبت قابل تبخیر در خشک شدن محصول

بعضی از کاربردهای عجیب شن و ماسه

• یکی از کاربری‌های قابل اهمیت انواع شن و ماسه که انکان دارد از آن اطلاع نداشته باشید، ثابت نگه داشتن قطعه‌ای است که نیاز به تعمیر دارد. دفن کردن قطعات شکسته در زیر این مصالح به نگه داشتن عناصر آن در کنار یکدیگر در زمان چسباندن، کمک بسیاری می‌کند.

• از انواع این محصول در شرایط یخبندان یا برفی جهت افزایش مقاومت و ایمنی نیز استفاده می‌کنند.

• مانعی در سواحل برای پیشگیری از پیشروی جزر و مد، طوفان یا هر نوع دیگری از تغییرات طبیعی می‌باشد.

• به کارگیری ماسه در مواد اولیه‌ی بلوک‌های سیمانی منجر به استحکام بیشتر آن‌ها در مقایسه با آجرهای معمولی که تنها از خاک رس تولید شده‌اند، می‌شود.

گرفتن ملات ماسه سیمان

ملات سیمان هم ازجمله مشتقات سیمان می‌باشد که کاربردهای گسترده‌ای دارد. در یک نگاه اجمالی می‌شود بیان کرد که کاربرد ملات ماسه سیمان در دیوارچینی ساختمان، چسباندن و پر کردن فضای خالی بین مصالح ساختمانی و بنایی و همچنین توزیع یکنواخت نیروی مصالح با یکپارچگی که ایجاد می کنند، می‌باشد.
در ساخت ملات سیمان، ابتدا برحسب نوعی از ملات که مدنظرمان است، نسبتی از ماسه و سیمان را با هم ترکیب کرده و سپس آب را اضافه می‌کنیم تا یک حالت خمیری از آن به دست آید. در نهایت این مخلوط را با توجه به نوع استفاده درون استانبولی ریخته و با کمچه، روی سطح، اجرا خواهیم کرد. توجه نمایید در ملات گیری باید نسبت‌ها را به طور مناسبی رعایت کنیم تا خروجی خوبی به ما بدهد.

بایدها و نبایدهای ساخت ملات سیمان با شن و ماسه

به طورکلی می‌توان گفت که بسیاری از بناها برای کم ردن هزینه، نسبت‌های مناسب در ساخت ملات را رعایت نمی‌کنند این کار امکان دارد منجر به کاهش مقاومت فشاری ملات تولیدشده شود؛ از این رو حتما نسبت مقادیر ماسه و سیمان باید به درستی اعمال گردد. در همین راستا در ادامه به بررسی نکات قابل رعایت در تهیه ملات سیمان می‌پردازیم:

• ملات ماسه را به مقدار نیاز و کم تهیه نمایید، چرا که بعد از خشک شدن مقاومت و مقدار چسبندگی آن به طور قابل توجهی پایین می‌آید و دقت کنید که هرگز دوباره از ملات خشک شده استفاده نکنید.

• برای تولید یک ملات سیمانی به شیوه ای اصولی دقت کنید که حتماً از ماسه شسته یا ماسه رودخانه بدون هیچ گونه خاک استفاده نمایید، چراکه این کار به چسبندگی ملات سیمانی شما کمک می‌نماید.

• در صورت استفاده از روش‌های مکانیکی برای تولید این ملات، محصول بهتر و باکیفیت تری خواهید داشت.

کلام پایانی

به طور کلی انواع ماسه و شن را می‌‌شود پایه و اساس صنعت ساختمان‌سازی دانست. از این رو باید بدانید که عدم حفاظت و استفاده‌ی نادرست از آن، ضربه‌ی بزرگی به پروژه خواهد زد. توجه نمایید که این محصول اساسی در ساختمان سازی را حتما با دقت فراوان تهیه نمایید تا در در انتها هیچ ضرری متوجه پروژه نگردد. خوشبختانه امروزه با پیشرفت تکنولوژی دیگر احتیاجی به خرید حضوری مصالح ساختمانی نیست و هر کس با مقداری تحقیق و یافتن فروشگاه مورد اطمینان فعال در زمینه مورد نظرش می‌تواند مصالح خود را بدون دردسر و با اطمینان کامل تهیه نماید. برای تهیه شن و ماسه هم مانند دیگر مصالح ابتدا نیاز خود را بسنجید و پس از اطلاع از کاربری مورد نظر خود، محصول کاربردی در همان زمینه را تهیه نمایید. همچنین می‌توانید در این راه از مشاورین متخصص فعال در این زمینه کمک بگیرید تا با در نظر گرفتن نوع مصرف شما بهترین محصول را در اختیارتان قرار دهند.

خرید آنلاین مصالح ساختمان از فروشگاه مصالح ساختمان IAG

برای استعلام قیمت بلوک سیمانی سبک و خرید بلوک سیمانی سبک و سایر دسته بندی محصولات مصالح ساختمان از لینک های مربوطه با یک کلیک اقدام نمایید.

✔️ بلوک سیمانی سبک     

✔️ بلوک سیمانی سنگین

✔️ شن و ماسه     

✔️ پوکه معدنی وصنعتی